Opnieuw in Cambodia

De Ferry van Ko Chang naar het vasteland

Ko Chang – Thailand

In de nacht van vrijdag  op zaterdag worden we wakker van het lawaai veroorzaakt door de met bakken uit de hemel vallende regen en als we zaterdag 9 maart de helling aflopen naar de weg glinstert alles om ons heen nog van de regendruppels. Om 7.15 uur worden we al opgehaald door een Commuter (minivan). We zijn de eersten en moeten dus enige tijd rondrijden totdat iedereen opgepikt is bij hun hotel. Uiteraard is niet ieder guesthouse snel gevonden, wordt er door de driver regelmatig gebeld en gevraagd waar we moeten zijn maar uiteindelijk is iedereen in de Commuter want er wordt gas gegeven. Ferry’s wachten immers niet. Net voor half negen arriveren we bij  de reeds overvolle boot maar we kunnen mee en op het dek zitten. De overtocht duurt bijna een uur en geeft me de gelegenheid weer eens wat voor de website te schijven. Ook kunnen we nu de cake’s en cookies die we gisteren gekocht hebben op eten bij wijze van ontbijt. Als we de ferry afrijden stoppen we achter een busje van dezelfde firma en moeten wij verkassen. Gelukkig zitten er slechts drie mensen in dit busje zodat we een goede zitplaats vinden. Na even navragen blijkt dat wij als enige Cambodia intrekken. De andere drie doen een visa-run en zullen alleen de grens oversteken en weer terug Thailand in om zo een verlenging van hun verblijfsduur in Thailand te kunnen bewerkstelligen. Het is zo’n anderhalf uur rijden naar de grens bij Had Lek waar de bus stopt en we met onze bagage de grens over lopen.
Het is altijd even zoeken waar je een visum moet halen maar na wat aanwijzingen van overal rondlopende mannetjes vinden we een klein loketje waar we, na invulling van een visumformulier met pasfoto en betaling van elk 1100 Baht, een visum voor een maand krijgen. Voor we echter de grens over kunnen moet eerst nog onze gezondheid gechecked worden. Een beambte houdt minuten lang een apparaat bij ons gezicht. Het resultaat is kennelijk bevredigend want we krijgen een gezondheidsverklaring en na ook nog aankomst en vertrekformulieren ingevuld te hebben worden de benodigde stempels gezet en mogen we The Kingdom of Cambodia binnentreden.

Grensovergang naar Cambodia

We boffen met zo’n rustige grensovergang. Buiten de drie mensen die de visa-run doen is er verder niemand die nu de grens overgaat. Er hoort nu een gids te komen die ons verder transporteert naar Koh Khong wat zo’n 10 km verderop ligt, maar we zien niemand. Daarom lopen we maar verder en onderhandelen ondertussen met tuktuk-drivers over de prijs om ons naar de stad te brengen. Net als we het eens zijn en instappen komt er een mannetje aangereden die zegt dat er een bus komt waarin we naar de stad gaan. Maar dan moeten we wel teruglopen, wat we braaf doen. Opnieuw wachten we nu samen met een paar andere backpackers die op weg zijn naar Sihanoukville. Zij worden wel in een voertuig geladen maar ons voertuig zal niet komen, het heeft pech of zo. Onder protest geven we aan dat we een deal hebben, dat we naar Koh Khong gebracht zouden worden, maar dat verandert niets aan de situatie en we kunnen alleen tegen betaling in Koh Khong komen. Dankzij een andere toerist , die 200 Baht betaalt voor het ritje met de tuktuk kunnen we uiteindelijk voor de afgesproken 100 Baht alsnog naar Koh Khong. Natuurlijk wordt deze man als eerste afgezet bij zijn guesthouse, hij mag immers niet weten dat wij slechts 100 Baht betalen.

De Ko Khong rivier

Niet veel later arriveren wij ook bij het door ons gewenste guesthouse. Het blijkt, zoals een passerende toerist zegt, een shithole, hier wil je echt niet slapen. Gelukkig is ernaast wel een mooi guesthouse waar we al snel voor slechts 250 Baht (6,25 euro), een lichte kamer vinden met aan beide zijden ramen, uitzicht op de rivier en douche en toilet. Later blijkt dat er geen warm water is en het bed aanvoelt als een plank, wat de prijs verklaart en Dick laat verzuchten waar ik eigenlijk op let bij het vaststellen of een kamer OK is. In tegenstelling tot Koh Chang waar het zwaar bewolkt was en zo nu en dan nog regende is de temperatuur hier goed, zo’n 30 graden. Tenminste als je langs de rivier blijft en niet de zijstraten induikt waar de verkoelende bries ontbreekt. Ondanks het feit dat Thailand slechts enkele kilometers van ons verwijderd is zien we een enorm verschil tussen beide landen. Cambodia is ronduit vies. Overal ligt afval en de oever langs de rivier is bezaaid met plastic en restanten netten. Zelfs rond de huizen en in het stadje is overal een smeerboel door neergesmeten vuil en plastic. Voor we verder de stad inlopen gaan we eerst geld pinnen, alhoewel we in deze grensplaats gewoon met Thai Baht kunnen betalen willen we toch wel Khmer Riel hebben. Een ATM is snel gevonden, maar het lukt niet om Riel te krijgen, de  ATM geeft dollars. Nu is dat niet echt een probleem want alles wordt in Dollars berekend en als er sprake is van halve of kwart dollars krijg je gewoon wisselgeld in Riel. Om het rekenen te vereenvoudigen is jaren geleden de dollar op 4000 Riel gesteld, in ieder geval in het betalingsverkeer.
Tussen de ATM en ons guesthouse bevindt zich een aanlokkelijk terras waar we heerlijk in de schaduw kunnen zitten en genieten van een lekkere brunch, een knapperig frans stokbrood met ham en kaas voor Dick en voor mij met Tuna. Wat smaakt dit voortreffelijk. Vanavond gaan we zeker weer hier eten. Met een volle buik lopen we het stadje in om dat te verkennen. Koh Khong is niet groot en alles is goed beloopbaar. Wel is het warm  om hier rond te lopen. Wat moet het dan wel niet voor de mensen die hier in de bouw werken. Voor de aardigheid probeer ik wat het is om een emmer met stenen naar een betonmolen te sjouwen. Het blijkt niet mee te vallen dus mijn bewondering voor de vrouwen die dit de hele dag doen is groot. We lopen uiteraard ook over de snikhete markt waar we overal worden nagekeken. Het toeristen-gehalte is hier niet zo groot.

Even relaxen bij Bob’s Ice Cream cafe

Uiteindelijk wordt het echt te warm om rond te lopen en gaan we met computer weer op Bob’s Ice Cream terras zitten. De shakes en soda smaakt voortreffelijk en het kijken naar alle verkeer op de boulevard maakt het leven erg aangenaam. Ons guesthouse wordt gerenoveerd dus daar is het niet fijn toeven en dus begeven we ons halverwege de middag opnieuw naar Bob’s waar we uren op het terras zitten, genietend van de lekkere tropische shakes en soda’s. Er is veel afleiding want niet alleen rijden er erg veel motoren langs ook de rivier wordt hier druk bevaren en dus is er altijd wel wat te zien. De disco wagen die nadert blijkt de vuilniswagen te zijn. Drie jongetjes staan in het afval op de wagen en de jongste moet de zware tonnen die volgeladen zijn met afval, aangeven. Dat er regelmatig plastic wegwaait (wat zich elders ophoopt) schijnt niemand te deren. Tegen half zes wordt de zon steeds roder en lopen we opnieuw ons rondje langs de rivier over de boulevard in aanbouw. Overal liggen bergen zand, een heerlijke zitplaats trouwens voor de locals ,mogelijk dat daardoor de  bestrating  niet echt veel haast heeft. Het terras van Bob’s zit rond acht uur nog helemaal vol maar een van de stamgasten, (allemaal Amerikaanse mannen) maakt plaats voor ons zodat we heerlijk kunnen eten en met een andere Amerikaan hebben we gedurende onze voortreffelijke maaltijd, een zeer geanimeerd gesprek over het leven in Zuid Oost Azië. Voor zondag 10 maart hebben we een bus ticket gekocht naar Sihanoukville en zodra we een stap buiten ons guesthouse doen stopt er al een tuktuk die ons naar het busstation brengt. We zijn daardoor veel te vroeg want de bus vertrekt pas over 50 minuten maar het geeft ons de gelegenheid om heerlijk bij een van de vele eettentjes die deze zandvlakte omringen, te ontbijten.

Ontbijt bij busstation

Het vlees ziet er niet zo lekker uit maar de gekruide omelette met groente en rijst wel dus al snel zitten we te smullen en tegelijkertijd kijken we naar het komen en gaan van de vele bussen. Deze rode  zandvlakte die busstation heet, wordt omzoomd door land wat werkelijk bezaaid ligt met afval en de hier grazende koeien hebben meer oog voor het aflikken van plastic zakjes dan het eten van gras. Ten opzichte van de rest van Zuid Oost Azië speelt het leven hier af zoals het zo’n 40 jaar gelden moet zijn geweest. Keurig op tijd vertrekt de bus. Bij het kopen van je kaartje wordt tegelijkertijd een stoelnummer toegewezen wat in ieder geval de strijd over het beste plekje voorkomt . De bus zet de vaart erin, eerst nog zo’n twee uur door het National Park de Cardomons met zijn steile hellingen en daarna komen we op de vlakte te rijden. Alvorens de kustplaats Sihanoukville te bereiken hebben we nog wel een pauze en plas stop. Altijd prettig, want het geeft je even de gelegenheid je benen te strekken en tegelijkertijd wat eetbaars te kopen. De weg is hier nog in aanleg zodat het een stofboel is te midden waarvan de vis en de was ligt te drogen. Het is wonderbaarlijk dat desondanks de bevolking zulke smetteloos witte kleding kan dragen. Uiteindelijk arriveren we bij de zee en niet veel later bij het busstation. Zo te zien is het te ver om naar ons guesthouse te lopen. Het kost weer enig onderhandelen maar als we het na veel onderhandelen maar dan worden we het toch eens over de prijs die we moeten betalen. Ik bied bijna altijd een derde van de vraagprijs. De tuktuk zet ons niet veel later af bij ons guesthouse. Voordat we echter dit (luxe) guesthouse met swimming pool bekijken loop ik eerst nog naar de overkant maar daar is alleen een somber (en duurder) hok dus wordt het een fanroom in Beach Road Guesthouse. De kamer is netjes , wel hangt er een sterke geur van luchtverfrisser maar daar waren we door de Lonely Planet al op voorbereid. Omdat het al bijna 1 uur is gaan we eerst lekker lunchen en daarna gaat Dick proberen ons stukje voor de website te publiceren. Geheel zonder moeite gaat dat niet want het internet is erg zwak en regelmatig wordt hij eruit gegooid maar uiteindelijk aan het einde van de middag lukt het hem te publiceren. Intussen loop ik langs de vele winkeltjes van dit beach stadje en kijk op het strand wat echt binnen 5 minuten van ons guesthouse ligt.

Nier erg aanlokkelijk strand in Sihanoukville

Het is wel een smerig strand bedekt met afval maar wij liggen er toch niet op. Cambodia was tot 1954 een Franse kolonie en dat merk je goed aan het eten en drinken en we kunnen de verleiding niet weerstaan om een lekker flesje wijn bij het avondeten te nemen. Wat smaakt dat goed na het bier van Thailand. Maandag 11 maart slapen we tot half acht uit. Eindelijk eens geen reisdag maar rondkijken in de omgeving en relaxen bij het zwembad. Na het ontbijt charteren we een tuktuk om ons langs de verschillende beaches te rijden want buiten ons beach heeft Sihanoukville nog vele andere beaches. De kustlijn van deze stad is namelijk erg lang. We rijden door tot de weg eindigt en komen nu wel op en schitterend stuk strand, Ohtres beach. De bungalows zijn verzorgd en schoon en zo ook het strand, maar dat mag ook wel bij een prijs van 99 dollar per nacht.

Wel een schoon strand bij de cache

We vinden na wat zoeken een hier verstopte cache en leggen aan de eigenaar van de bungalows uit wat de bedoeling van geocachen is. Na nog wat rondkijken rijden we weer verder over vaak onverharde wegen tot we rond het middaguur terug zijn bij ons guesthouse. Ik heb gisteren een leuke korte broek gezien en dus lopen we nog even door de gezellige winkelstraat. Treffen daarbij ook een lekker eettentje waar we goed lunchen. De rest van de middag zitten we bij het zwembad, laten het warme water van de pool over ons stromen en lezen heerlijk in onze E-readers. Gelukkig lukt het nog wel Thecla te bereiken die vandaag jarig is en die we niet alleen een goede verjaardag kunnen wensen maar ook een fijne reis naar Istanbul. De dag is omgevlogen en al snel na het lekkere eten in ons guesthouse gaan we naar bed. Dinsdag 12 maart staat de wekker weer op 6 uur, we hebben nog net even tijd om een kop koffie te drinken en worden dan opgehaald door het busje dat ons naar het stadje Kampot zal brengen. Nadat heel Sihanoukville is doorkruist en her busje volgeladen is wordt er gas gegeven. Regelmatig ruik ik een brandlucht in de auto maar de snelheid vermindert er niet door totdat er opeens enorme rookwolken verschijnen van vonder de motorkap, snel gevolgd door een knal en onze bus staat stil. Iedereen wil de bus zo snel mogelijk uit vanwege de enorme rookontwikkeling.

Helaas een gebroken multiriem

Gelukkig verschijnen er geen vlammen, slechts de multi-riem is geknapt. Van rijden met dit busje komt niet veel meer. Met ons is een ander busje gestopt en ik zie dat de chauffeur ervan bezig is de bagage uit zijn bus te halen, een bankje rechtop te zetten en de bagage aan een touwtje achter aan de auto te hangen. Daar ik een zin heb langdurig aan de kant van de weg te wachten loop ik naar de achterkant van ons busje, haal onze tas en rugzak eruit en loop naar het andere busje. Dick heeft inmiddels onze dag-rugzakken gepakt en is ook gearriveerd en als ook onze bagage achterop is gebonden wringen we ons het overvolle busje in en nemen plaats op het vrijgekomen achterbankje. Met ons doet ook een Francaise met kind dat en onder wat gemopper van de andere inzittenden, we zitten nu met 15 man opeengepakt in dit busje, zetten we na slechts 10 minuten oponthoud onze reis voort. De andere inzittenden van ons busje achterlatend langs de kant van de weg. Na een uurtje stoppen we in Kampot bij een guesthouse, wij hebben echter een ander guesthouse uitgekozen in de Lonely Planet en nadat we ons op de kaart hebben georienteerd zien we dat dat op loopafstand ligt, dus begeven we ons door de stoffige straten van Kampot naar de rivier waar we al snel Little Garden Guesthouse vinden. Er blijkt zelfs een aircon kamer te zijn en nadat we de bagage hebben neergelegd en een verlaat ontbijt hebben genuttigd huren we voor 1 dollar een fiets om lekker in de omgeving rond te kunnen kijken. Het is zwaar bewolkt dus we denken goed rond te kunnen fietsen maar zodra we op de pedalen trappen blijken de wolken verdwenen en rijden we in de volle hitte van de zon. Het is 34 graden en bijna 12 uur. Ons doel ligt buiten het stadje. Daar blijkt een heuvel te liggen vanwaar je een prachtig uitzicht op de omgeving hebt. Met onze GPS vinden we al snel de juiste weg. Het trappen is wel vermoeiend, niet alleen omdat de fietsen eigenlijk te klein voor ons Europeanen zijn maar ook omdat de weg onverhard is en we vele kuilen moeten zien te omzeilen. We rijden nu echt over het platteland van Cambodia, omdat het op het heetst van de dag is zie je iedereen in de schaduw van hun huizen luieren, niets geen beweging en met verbaasde blikken kijken ze ons moeizaam trappende Europeanen na (ja, de weg gaat ook nog een beetje bergopwaarts). Uiteindelijk wordt het pad zo steil dat we onze fietsen achterlaten en omhoog klimmen. Eerst nog via trap treden en steile hellingen maar alras klimmen we van rotsblok naar rotsblok. Maar de beloning is er, een prachtig uitzicht over de omgeving van Kampot. Helaas vinden we de hier verstopte cache niet. De klimpartij naar beneden is minder prettig maar uiteindelijk komen we doornat benden bij onze fietsen. Bij het eerste het beste stalletje stoppen we en nemen het broodnodige vocht tot ons daarbij aangestaard door de drie Cambodjaanse meisjes die in hun hangmat liggen. Terug in het stadje fietsen we rond, natuurlijk wordt het Durian- en zoutwinnings-monument bewonderd en uiteraard rijden we rond de in franse stijl gebouwde “Prison” die nog steeds in gebruik is.

Kampot prison

Hier wil je echt niet vertoeven. Eind van de middag zijn we weer terug bij ons guesthouse, leveren onze fiets in, douchen ons en kijken hoe een kort durende verkeerscontrole verloopt. Politieagenten staan in een kring van 50 meter rond de Franse brug Iedereen zonder helm wordt aangehouden  en moet een boete betalen. De alertheid van de mannen is echter niet zo groot dus regelmatig glipt er iemand door. Net buiten het controle gebied zie je de bestuurders zonder helm langs de kant wachten. Als na een kwartier klaarblijkelijk voldoende geld is binnen gehaald trekken de agenten hun overhemden weer uit en gaan in de schaduw met elkaar praten. De controle is klaarblijkelijk gestopt want iedereen rijdt weer zonder helm.
Voor woensdag 13 maart  hebben we een tour geboekt. We worden als eersten opgehaald zodat we heerlijk voorin kunnen zitten. Het blijkt een drukke tour want we rijden meer dan drie kwartier uur rond om de overige toeristen op te halen voordat we koers zetten naar onze eerste bestemming, de zoutwinningsvelden niet ver buiten Kampot.

Zoutwinning bij Kampot

Vrouwen zijn bezig met zout bij elkaar te schuiven en vervolgens wordt dat in manden geschept en naar de verzamelplekken gedragen. Ik waag me op de smalle dijkjes rondom de waterbekkens en probeer ook de zoutmanden te dragen, ze wegen zeker 40 kilo en verder dan 3 meter kom ik niet met die schommelende manden op mijn schouder. En dan te bedenken dat de vrouwen hier uren achter elkaar deze manden sjouwen en daarbij ook nog eens met hun blote voeten door het zoute water lopen. Terwijl ik nog nadenk over de zware werkzaamheden die verricht worden onder de bloedhete zon rijden we verder in ons busje waarvan de aircon niet zo goed werkt zodat met name de mensen die achterin zitten het erg warm hebben. Gelukkig duurt het niet lang  voordat we bij een grot arriveren waar we een ellenlang verhaal van onze gids krijgen. Dergelijke verhalen boeien me niet zo dus langzaam verwijder ik me van de grot en maak foto’s in de omgeving. Uiteindelijk is de gids uitgepraat en klimmen we toch naar de grot waar we slechts de tempel die zich hier bevindt bekijken. Apart is dat de rotswand op een olifant lijkt en in het schijnsel van onze zaklantaarns zien we hoog in de grot ook vleermuizen hangen. Het is een weinig boeiend onderdeel van de country side tour en iedereen is blij als we weer in het hete busje stappen en verder landinwaarts rijden. Er zijn geen verharde wegen meer, de huizen zijn zeer primitief en alles in de wijde omtrek van de weg is rood van het opwaaiende stof. Toch blijken de overal fietsende schoolkinderen zich niets aan te trekken van het opwaaiende stof. Uiteindelijk arriveren we bij de peperplantages. De meest smakelijke peper blijkt hier vandaan te komen dus een goede gelegenheid om de trosjes peperkorrels die aan de bomen hangen eens te proeven.

Peperkorrels groeien als klimop

Natuurlijk heb ik daar direct spijt van want de scherpe, maar wel lekkere, smaak blijft nog lang in mijn mond en keel branden. Het is inmiddels een uur en zeker 36 graden dus is het fijn als ons busje koers zet naar de kust vanwaar we op een wankel bootje stappen dat ons naar Rabbit Island vaart. Deze tour heeft wat met zoveel verschillende bestemmingen. Op het Island blijkt een cache verborgen dus terwijl de anderen op het strand gaan zitten lopen wij het strand verder over het binnenland in waar we na een half uurtje lopen een cache vinden te midden van een mierennest. Gelukkig zijn het mini miertjes zodat we er zonder kleerscheuren afkomen. Deze beestjes zijn hooguit irritant maar hebben in ieder geval geen bijtkaken. Terug bij de beach gaan we  in de schaduw zitten en bestellen wat te eten. De capaciteit van de keuken is niet heel groot dus duurt het uiteindelijk tot drie uur voor we onze trek kunnen stillen. Omdat we om 4 uur al weer vertrekken is de tijd om nog te zwemmen te kort geworden maar lezen in een heerlijk zeebriesje is ook niet verkeerd. De zee is door de aanwakkerende wind beduidend ruwer geworden en regelmatig worden we nat gespat door het warme zeewater.

Krab sorteren in Kep

In Kep schijnt de zon nog steeds maar doordat het inmiddels na vijven is komt de avond koelte naderbij. Als we kijken hoe de krabben die KEP beroemd gemaakt hebben (Crab and Kampot Pepper) gevangen worden is het al aangenaam toeven aan de boulevard. Net voor we Kampot bereiken stoppen we nog een laatste keer bij een klein vissersdorpje waar alleen ’s nachts uitgevaren wordt en afhankelijk van het tij zoet- of zoutwatervis gevangen wordt. Natuurlijk krijg ik dit verhaal van de gids niet mee want ben al lang aan het ronddwalen in dit moslim dorpje en foto’s maken van de bevolking en de overal aanwezige koeien. In het donker komen we terug in het centrum van Kampot. Na dollars te hebben gepind bij de Canadia bank eten we op een terrasje aan de rivier een heerlijke avond maaltijd met een lekker wijntje. Mijn mening over een groepsexcursie is met de tour van vandaag  ten goede bijgesteld.

Donderdag 14 maart worden we om half acht opgehaald door de luxe Giant Ibisbus  die zelfs WiFi aan boord heeft. Er zit haast niemand in en we hebben alle ruimte die we maar willen. De tocht naar Phnom Penh verloopt daardoor bijzonder comfortabel en het is jammer dat we om 11 uur al uitstappen bij het busstation. We vinden snel een tuktuk die ons door het krankzinnige verkeer van Phnom Penh naar ons guesthouse rijdt.  Niemand maar dan ook niemand houdt zich aan de verkeersregels. Het recht van de sterkste geldt en daar er redelijk wat grote 4-wheel drives rondrijden is het echt oppassen. Zeker omdatde vele motoren zich ook nergens wat van aantrekken en zich overal langs wringen. In deze stad zullen we zeker geen fiets of motor gaan berijden. Smiley’s hotel ziet er goed uit en we nemen hier een kamer. Later blijkt dat er een nadeel is en dat is dat je behalve op je balkon (waar geen stoelen staan) nergens buiten kunt zitten. Maar er is wel een mooie lobby met tafels waar je lekker kunt ontbijten en daar wij vanmorgen alleen twee yoghurts hebben gehad smaakt dat prima. ‘s Middags verkennen we de stad, lopen naar het koninklijk paleis en national museum, vinden ook nog twee caches en laten ons tegen drieën als het zo warm is dat het buiten niet meer fijn toeven is, naar de Russian market rijden. Daar is het in ieder geval koeler maar de vele stalletjes en smalle looppaden maken het rondlopen hier wel vermoeiend. We kunnen de verleiding niet weerstaan enkele DVD’s te kopen van films die we graag willen bekijken, maar daarna is het prettiger toeven op een terrasje dan verder rondsjouwen. De afstand naar ons guesthouse is niet zo groot dat we dat niet kunnen lopen zodat we na veel water te hebben gedronken langzaam richting huis lopen waar we een verkoelende douche nemen en dan in onze E-readers duiken. Met onze tuktuk driver hebben we afgesproken dat hij ons morgen de gehele dag zal rondrijden voor 15 dollar en ja hoor, kwart voor negen staat hij voor ons guesthouse.

De Killing Fields opgravingen

Onze bestemming is de Killing Fields. Ondanks het feit dat we hier al eerder hebben rondgelopen blijkt het nog indrukwekkender te zijn door de audio-apparatuur die we deze keer meekrijgen. Langzaam lopen we, geleid door de stemmen van mensen die ons het verhaal vertellen van wat zich hier heeft afgespeeld, over het terrein met zijn vele kuilen, waar de zo nu en dan aanwezige botten duiden op de massa graven die hier ontdekt zijn. De rondgang is indrukwekkend. Het is onvoorstelbaar dat nog zo kort geleden (1975 tot 1979) drie van de acht miljoen Cambodjanen door het Pol Pot regime vermoord zijn en in dergelijke massa graven gestort.

Diep onder de indruk kopen we enkele DVD’s  en om onze zinnen te verzetten laten we ons over het platteland buiten Phnom Penh terug naar de stad rijden. Onderweg  laten we onze driver kennismaken met de geneugten van het cachen en eten in een tentje langs de weg een heerlijke rijstmaaltijd. Uiteindelijk arriveren we bij Tuol Sleng, tot 1975 een school complex maar tijdens het Pol Pot regime een gevangenis waar iedereen die geschoold was, gladde handen had of een godsdienst aanhing naar toe werd gebracht om de grootst mogelijke gruwelmartelingen te ondergaan en vervolgens of te sterven of naar de Killing Fields te worden gebracht om daar doodgeknuppeld te worden of de keel doorgesneden. Het is inmiddels een Unesco Heritage geworden en goed om te bezoeken. Ook nu weer heeft de loop der tijd veranderingen gegeven  en we zien films en foto’s die er bij eerdere bezoeken nog niet waren.

Overlevende van het Pol Pot regime in Tuol Sleng

Natuurlijk kopen we een boek van één van de zeven overlevenden  van deze hel en mogen we met hem op de foto. Deze zwarte historie van Cambodia heeft wel een stempel op de maatschappij gezet. Nergens zie je bijna ouderen, de gemiddelde leeftijd ligt rond de vijfendertig jaar en scholen worden bevolkt met heel veel kinderen. De stad groeit enorm maar de infrastructuur is er niet op berekend. Gelukkig rijden er nog veel motoren rond want de smalle straatjes kunnen meer verkeer echt niet aan. Het elektriciteitsnet is in ieder geval totaal niet berekend op het gebruik van de moderne elektrische apparaten en airco’s. Regelmatig valt de stroom uit en moet gebruik worden gemaakt van grote generatoren die naast de verschillende guesthouses staan. . Dankzij deze  kamer grote generatoren die enorme roetwolken uitstoten zorgen de grotere guesthouses wel voor noodstroom maar daar hoort wel geluidsoverlast bij. Daar de internetverbinding veel uitvalt is het geen doen om te skypen of te mailen. Het voordeel is wel dat elke keer het netwerk en de WiFi routers opstarten en dan weer normaal werken. Dus brengen we de avond door met lekker lezen. Nu ja, avond, rond acht uur vallen mijn ogen dicht en pas tegen 6 uur op zaterdag 16 maart gaan ze weer open.

Net als gisteren staat onze tuktuk driver keurig voor negenen op ons te wachten. We willen vandaag een rondrit maken langs de Mekong en zien hoe het leven buiten deze grote stad zich afspeelt. Samen met Dick concentreert de driver zich op de kaart die Dick op zijn telefoon heeft en na wat aanwijzingen van Dick en opnieuw bestuderen storten we ons in het drukke verkeer. Als twee motoren tegen elkaar klappen en beiden (motoren en berijders) op het asfalt liggen staan ze na wat gekreun weer op, zetten hun motoren overeind, kijken of deze nog start en niet te veel verbogen en rijden dan weg, zonder zelfs naar elkaar te kijken of iets te zeggen. Van verzekering heeft men hier duidelijk nooit gehoord. Gelukkig wordt het iets minder druk als we de brug van de Tonle Sap rivier zijn overgestoken maar nu verdwijnt het asfalt en rijden we alleen nog maar op onverharde wegen. Na veel gehobbel en stofbijten komen we uiteindelijk op een smal onverhard weggetje wat ons langs de Mekong voert en door kleine dorpjes waar het leven zich afspeelt zoals in vroeger tijden. De huizen zijn op houten palen gebouwd  wat als voordeel heeft dat onder het huis geleefd kan worden gedurende de warme dag en tevens als stal voor de koeien kan dienen die zich bijna onder ieder huis bevinden. Het is een bijzondere ervaring om het leven hier te zien afspelen. Alleen stofwolken van de met a-sociaal hoge snelheid voorbijrijdende 4-wheel drives en vrachtwagentjes verpesten het leven door de vele stofwolken die ze opwerpen. Daar wij ook in een open tuktuk zitten voelen we dat een dun laagje stof-zand zich aan ons hecht. Onze tocht wordt zo nu en dan onderbroken door het nemen van foto’s, het bekijken van tempels waar de rijst te drogen ligt en ook zoeken we naar twee caches.

De NANO cache is ca. 1 cm groot

Rond twee uur hebben we bijna 60 kilometer gereden en zien we aan de andere kant van de rivier het centrum van Phnom Penh liggen. Na even wachten zet de ferry ons over de brede Mekong. Opnieuw is het warm en voor vandaag hebben we genoeg rond gehobbeld dus laten we ons terugbrengen naar ons guesthouse en nemen hartelijk afscheid van onze driver die de treasure-hunt met de moderne technologie niet snel zal vergeten. Na even ons opgefrist te hebben lopen we nog naar de O Russey market vlakbij. Het brengt ons door nauwe straatjes waar varkensvlees overdekt met vliegen te koop wordt aangeboden en ganzen op straat geslacht worden. Lopend door de smalle gangpaden van de markt vinden we niet echt iets van onze gading en na een half uurtje houden we het hier voor gezien en lopen we na bij een winkeltje wat water te hebben gedronken langzaam terug naar Smiley’s waar we wat lezen (er is geen elektra noch WiFi dus we kunnen niet mailen) drinken en tegen half zes ook wat eten.

De O Russey market

Laat maken we het niet want de hitte heeft duidelijk invloed op ons gestel. Zondag 17 maart gaat de wekker weer om 6 uur af want vandaag vertrekken we naar Siem Reap. We worden laat opgehaald maar de bus wacht op ons. Het wordt een langzame busrit waar geen einde aankomt. Regelmatig staat de bus  om onduidelijke redenen stil langs de kant van de weg en je merkt dat iedereen steeds onrustiger wordt. Ach het geeft me tijd om weer eens wat voor de website te schrijven. Onderwijl kijkt Dick naar het landschap wat buiten de stad voornamelijk bestaat uit kale rijstvelden, al enige tijd geleden heeft de oogst plaatsgevonden. Rond een uur zijn we in Kampong Thom waar in tegenstelling tot onze eerdere bezoeken nu overal eettentjes staan. Destijds moesten we het doen met de lekkernijen op de grote bladen die de vrouwen droegen, te weten grote zwarte gefrituurde spinnen. Het knapperige franse stokbrood met “La Vache Qui Rit” kaas  smaakt toch heel wat beter. Vanwege de warmte wordt het na de etenspauze steeds stiller in de bus, iedereen dommelt wat weg en pas tegen vier uur arriveren we in Siem Reap. Dankzij Smiley’s hotel in Phnom Penh staat er een tuktuk driver met “welcomes” bord, we worden opgehaald en kunnen nadat het hek van het busstation is ontsloten direct een tuktuk instappen. Om half vijf hebben we een kamer naar onze zin en gaan we lekker in de tuin van dit mooie guesthouse relaxen. Het is nu 36 graden maar het voelt  warmer.